Bijna iedereen die ik ken en in een liefdesrelatie zit, gelooft dat de liefde die ze ervaren afkomstig is van de ander. Ik ben dat anders gaan zien. Want wat als dat hele idee dat liefde van buitenaf moet komen een misverstand is?
Er zijn ongetwijfeld veel relaties die hierdoor worstelen, en dat is begrijpelijk. Mensen verwachten dat hun partner hen liefde geeft en voortdurend geruststelt om een subtiele angst voor verlating te verzachten. Maar zodra die geruststelling vervaagt of stopt, kruipt de twijfel naar binnen.
“Hou je nog wel van me?”
“Zijn we echt gelukkig?”
“Voel jij ook dat er iets in mij ontbreekt?”
Gedachten als deze kunnen een relatie in een vicieuze cirkel trekken, waardoor beide partners steeds afhankelijker worden van elkaar voor hun innerlijke rust.
Liefde Is Geen Transactie
Nadat ik met dit idee aan de slag gegaan ben, begon ik te beseffen dat één van de grootste illusies in relaties het idee is dat liefde iets is wat we kunnen geven en ontvangen. Alsof het een cadeau is. Maar liefde is geen handelswaar of transactie, toch? Ik zie het in elk geval niet als een object dat we uitwisselen, of als een vorm van energie die alleen bestaat als iemand anders die levert.
Een perspectief waar ik niet omheen kan, is dat liefde al in onszelf aanwezig is.
Toch ervaren de meeste mensen het niet zo. Dat brengt me terug naar onze kindertijd. We groeien op met de les dat liefde voorwaardelijk is. Het gebeurt onbewust: we krijgen goedkeuring als we ons ‘braaf’ gedragen, en worden afgewezen als dat niet zo is. Zo ontstaat het geloof dat liefde iets is wat je moet verdienen.
Maar als je gaat beseffen dat dit dus eigenlijk een illusie is en je dat uit naar je partner, kan dat voelen als een afwijzing, of zelfs als een bedreiging voor dat oude geloof.
De Pijn van Dit Inzicht
Als je zelf bezig bent met persoonlijke of spirituele groei en hierover begint na te denken, kan dat moeilijk zijn voor je partner, zeker als hij of zij daar helemaal niet mee bezig is.
Wanneer je bijvoorbeeld zegt dat je hebt ingezien dat de liefde die je voelt niet van de ander komt, wat betekent dat dan voor je partner? Dat hun liefde niet belangrijk is? Dat ze vervangbaar zijn? Dat is vaak wel de betekenis die ze er zelf aan geven. Je drukt daarmee dus op gevoelige knoppen.
Toch is juist het tegenovergestelde waar: door te beseffen dat liefde in jezelf zit, ontstaat er eigenlijk een vrijere, diepere, en echtere verbinding met de ander. Want als je niet langer afhankelijk bent van de ander voor je gevoel van liefde, wordt je relatie een plek van groei in plaats van een bron van bevestiging.
Je bent samen omdat je dat wílt, niet omdat je elkaar nodig hebt om je “compleet” te voelen.
Wat Betekent Dit Voor Je Relatie?
Dit betekent niet dat je relatie minder belangrijk is. Integendeel. Dat is juist het grootste misverstand.
Het betekent dat de liefde die je voelt voor de ander niet voortkomt uit een gemis dat de ander moet opvullen. De liefde komt voort uit een natuurlijke, onvoorwaardelijke staat die al in jou aanwezig is.
Het betekent ook dat je partner niet verantwoordelijk is voor jouw geluk, en dat kan tegelijk bevrijdend en confronterend zijn. Want als we de ander niet langer kunnen aanwijzen als de bron van onze pijn of ons geluk, blijft er nog maar één plek over om te kijken: naar binnen.
Geloof me, dat kan weerstand oproepen, en niet alleen bij jezelf maar ook bij de ander.
Je partner kan bijvoorbeeld het gevoel krijgen dat je afstand neemt of minder geeft om de relatie, maar dat is niet zo. In werkelijkheid gebeurt er iets veel diepers: je komt dichter bij een vorm van liefde die onafhankelijk is van omstandigheden.
Dat is toch juist prachtig?
Hoe Je Dit Kunt Delen Zonder Meer Pijn te Veroorzaken
Als je dit onderwerp met je partner deelt, helpt het om de focus te verleggen van “liefde komt niet van jou” naar “liefde zit altijd in mij.” Dat kleine verschil in woorden kan een wereld van verschil maken van hoe de boodschap binnenkomt bij je partner.
Echt, denk goed na over hoe je dit zegt. Het is een gevoelig onderwerp.
Het gaat er niet om dat je partner je niets geeft. Liefde is niet iets om te bezitten, vast te houden of van afhankelijk te zijn. Het is iets wat van nature in je zit, ongeacht wie er op je pad komt. Hoe meer we dat erkennen, hoe vrijer we worden in onze relaties en hoe dieper liefde werkelijk kan gaan.
Ik gebruikte ooit de metafoor van een lied: een lied kan een sterke emotie oproepen bij iemand, maar dat komt niet door het lied zelf. Het raakt iets dat al in die persoon aanwezig is. Als dat niet zo was, zou iedereen hetzelfde voelen bij dat lied.
Dus als liefde echt van iemand anders zou komen, zou iedereen hetzelfde voelen bij diezelfde persoon, net zoals iedereen precies hetzelfde zou moeten voelen bij dat lied.
Maar achteraf besefte ik dat die metafoor niet altijd goed valt bij een partner. Die kan denken: “Wacht even, ik ben toch geen liedje of willekeurig persoon! Ik ben je partner!”
En dat is begrijpelijk. Je partner is volledig geïdentificeerd met “Ik BEN je partner” terwijl het uiteraard slechts een rol is in het leven, en ook het kan overkomen alsof de ander vervangbaar is, maar dat is natuurlijk niet wat ik bedoel.
Daarom kan ik beter een ander metafoor noemen: een spiegel.
Liefde Als Spiegel
Een spiegel heeft geen kleur, geen emotie, geen eigen beeld. Het toont alleen wat er al is.
Als je in de spiegel lacht, zie je een lach. Als je fronst of verdrietig kijkt, zie je dat ook terug. Maar de spiegel veroorzaakt die emoties niet, het weerspiegelt ze alleen.
Zo werkt liefde in een relatie eigenlijk ook.
Als je liefde in jezelf voelt, ervaar je dat ook in hoe je je partner ziet en de relatie beleeft. Maar als je onzekerheid of leegte in jezelf voelt en verwacht dat je partner dat voor je oplost, dan is dat precies wat je terugziet in de relatie. Niet omdat je partner iets verkeerd doet, maar omdat je buiten jezelf zoekt naar iets dat vanbinnen moet komen.
Je partner kan die liefde in jou aanraken, hij of zij kan weerspiegelen wat er al is.
Maar als je geen liefde in jezelf voelt, kun je die ook niet vinden in de ander, net zoals een spiegel je niet kan laten lachen als je zelf niet lacht.